کیش، در اواخر دوران قاجار، ابتدای دوران پهلوی
کیش، در اواخر دوران قاجار، ابتدای دوران پهلوی
در سال 1298 ق ناصرالدین شاه قاجار به پاس داشت خدمات و فعالیتهایی که محمدخان قوام الملک در خلیج فارس نموده بود جزیره کیش را به او هدیه می دهد.
در سال 1302 خورشیدی میرزا ابراهیم قوام الملک کیش را به رقم 25 هزار تومان به محمدرضاخان سطوت الممالک می فروشد.
در سال 1336 خورشیدی دولت پهلوی تصمیم می گیرد که از نظر موقعیت سیاسی جزایر خلیج فارس را به مالکیت خود آورد.
جزیره کیش توسط محمداعظم خان بنی عباسیان که از جانب دولت مامور شده بود، به مبلغ نهصد هزار تومان از فرزندان محمدرضا خان سطوت الممالک خریداری شده و جزو اراضی ملی کشوری شد.
در سال 1347 طرح بندر آزاد توریستی به تصویب می رسد و سال 1349 به نام مرکز بین المللی توریستی تجاری تغییر نام می دهد. سال 1351 سازمان عمران کیش شکل میگیرد. سال 1352 روستای ماشه (بزرگترین روستای آن زمان کیش) و "حله" که در شمال شرقی جزیره قرار داشته ، تخلیه شده و به سفین جدید منتقل میشود و بجای آن مجموعه هتل شایان ، کازینو ، بازار (بازار فرانسه) و ویلاها و کاخها احداث می گردد. منطقه توریستی کیش در تاریخ هفتم آبان سال 1356 با حضور سران رژیم شاه ، سفرای خارجی و سرمایه داران داخلی و خارجی و با نشستن اولین هواپیمای کنکورد رسما افتتاح گردید.
در سال 1358 یک سال بعد از انقلاب اسلامی ، سازمان عمران کیش به عنوان سازمان ایرانگردی و جهانگردی به وزارت ارشاد واگذار شد. ولی پنج ماه بعد شورای انقلاب آن را اولین منطقه آزاد تجاری اعلام نمود. در سال 1365 شورای انقلاب کیش را برای سیر و سفر و خرید مردم از بازارهای آن بازگشایی نمود.
سال 1365 در واقع سال تجدید حیات کیش با عنوان منطقه آزاد است. از همین زمان با ورود گردشگران به آن، گسترش بی وقفه کیش با ساخت و سازهای گوناگون تجاری، بازارها ، گسترش بندرگاه ها، توسعه فرودگاه، احداث هتل های تازه، فعالیت صنعتی و بازرگانی برای صادرات و واردات شروع شد و این فعالیت ها هر روز حجم یشتری پیدا کرد.
تنوع بازارها، هتل ها ، مراکز تفریحی و گردشگری و گسترش فضای سبز عاملی است تا مسافران ورودی به جزیره ، با رضایت کامل این کیش زیبا را ترک کنند.
موقعیت جغرافیایی
جزیره کیش، بیضی شکل، با محیط 43 كيلومتر میباشد که با طولی حدود 45/15 كيلومتر و عرضی حدود 5/7 کیلومتر دارای مساحتی به وسعت 91 کیلومتر مربع می باشد. ارتفاع بلندترین نقطه این جزیره حدود 43 متر از سطح دریا می باشد. همچنین جزیره کیش فاقد رودخانه دائمی بوده و تعداد زیادی منابع آب شیرین زیرزمینی دارد. این جزیره در 19 کیلومتری روستای گرزه بندر آفتاب واقع شده است و سالانه بیش از یک و نیم میلیون نفر گردشگر را به خود جذب میکند.
آب و هوا
کیش در محدوده مناطق گرم و خشک و تحت تاثیر آب و هوای بیابانی بوده و دارای تابستانی طولانی و گرم و زمستانی کوتاه و ملایم است. آب و هوای جزیره تحت تاثیر توده های مختلف هوای شمال غربی و جنوبی قرار داشته و به طور کلی خشک و کم باران است. بارندگی عمدتا به صورت رگبار و سیلابی در ماه های زمستان انجام می گیرد. میزان رطوبت در تابستان بسیار بالا بوده و حتی به صد در صد نیز می رسد. کیش به لحاظ واقع شدن در منطقه صحرایی و خشک فاقد یخبندان است.
پوشش گیاهی
از پوششهای گیاهی جزیره کیش، میتوان به باغ های نخل خرما و درختان بومی و غیر بومی لور، کهور، کنار، گز، کرت، چریش، درمان عقرب، لیمو ترش، نارگیل، سمر، اکالیپتوس، گل ابریشم و بسیاری درختان تزیینی اشاره کرد که تمامی آنها مقاومت بالایی در برابر بی آبی و گرمای هوا دارند.
فرهنگ مردم
لباس محلی مردان دشداشه همراه با عرقچین است و مهمترین اعیاد مردم کیش، عید قربان و عید غدیر می باشند. ساز اصلی محلی نی انبونه، دهل و حبان می باشد. شغل سنتی بومیان ماهیگیری، دامداری، دریا نوردی و تجارت است و مردم کیش در گذشته به صید مروارید نیز می پرداختند. غذاهی محلی کیش شامل انواع قلیه، مضروبه، هریسه و مچبوس می باشد که اغلب با ماهی تهیه میشوند. بومیان جزیره از نژاد دراویدی، نوردیک ، سامی و سیاهپوست بوده و به زبانهای فارسی و عربی تکلم میکنند.
حیات وحش
از حیواناتی که در جزیره ی کیش به صورت آزاد در حال گردش می باشند آهوی ایرانی است که ازگونه های مورد حمایت بوده از حیواناتی که در جزیره کیش به صورت آزاد در حال گردش میباشند آهوی ایرانی است شکار آن ممنوع میباشد . گربه، خدنگ، موش، دلفین از دیگر پستانداران این جزیره هستند. پرندگان به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب به این جزیره مهاجرت میکنند. گروه بیشمار پرندگان در اطراف باغ بهشت و درخت سبز تماشایی است که از جمله میتوان به بلبل، چکاوک کاکلی، عقاب ماهیگیر، حواصیل خاکستری سبز قبای هندی، مرغ مینا و ... اشاره کرد. تنوع خزندگان در جزیره محدود و عمدتاً شامل لاک پشت ها، مارمولک ها و مارها است. لاک پشتها برای تخم ریزی به ساحل می آیند، مارمولک ها که از فراوانی نسبی برخوردار میباشند بی خطرند و از حشرات تغذیه میکنند. دو نوع مار قیطانی غیر سمی و مار جعفری که سمی است در جزیره وجود دارد. تعداد زیادی از آبزیان موجود در خلیج فارس به دلیل حوادث مختلفی به این پناهگاه گرم و آرام پناه آورده اند، که از جمله میتوان به قباد، حلوا سفید، شوریده و صدها گونه ماهی تزئینی اشاره کرد. آب های ساحلی جزیره کیش فاقد کوسههای خطرناک بوده و شنا در دریا کاملا بی خطر است.
جمعیت
جمعیت جزیره کیش، برطبق آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن بیش از 27000 نفر بوده که 82% آن طی سال های اخیر در نتیجه ی فعالیت های اشتغال زایی به کیش مهاجرت کرده اند. میران باسوادی در کیش بیش از 92% و بالاترین درصد اشتغال کشور را دارا است که نشان دهنده ی وضعیت مطلوب این دو شاخص است.
کشتی یونانی
یکی از مکان های جزیره ی زیبای کیش، کشتی یونانی است. این کشتی بزرگ که در سال 1345 در سواحل جزیره ی زیبای کیش به گل نشسته متعلق به کشور یونان بوده که در آن سال تلاشهای زیادی برای بیرون کشیدن آن انجام شده، اما موفقیت آمیز نبوده است، مکان بسیار زیبایی به خصوص هنگام غروب خورشید خلق کرده که همه ی گردشگران را برای دیدن این منظره ی زیبا و به یاد ماندنی و گرفتن عکس های خاطره انگیز به این محل جذب میکند.
زندگی زیرآب
آب های اطراف جزیره کیش پوشیده از انواع مرجان ها و محل زندگی موجودات دریایی نظیر ماهی های تزئینی و خوراکی، توتیاها، خرچنگ ها ستاره دریایی و ... می باشد. با رفتن در کنار ساحل و یا غواصی و یا سوار بر قایق ها می توان زندگی زیر آب را بهتر دید.