کاخ عالی قاپو کجاست؟ گذری بر تاریخ پررمز و راز درگاه بلند عباسیان


انتشار : ۱۹ آب‍ , ۱۴۰۱



اصفهان شهری است که اگر بارها و بارها هم به آن سفر کنید، چشم‌تان از هنر و زیبایی آن سیر نخواهد شد. بدون شک، بخش اصلی این جذابیت مربوط به معماری غنی و اصیل است که در جای جای شهر آن را خواهید دید. این بار در اصفهان به یکی از عمارت‌های بی‌نظیر سری می‌زنیم. عمارتی که اگر به اصفهان هم سفر نکرده باشید، تصاویر آن را در میدان نقش جهان دیده‌اید. بنایی باشکوه با ظرافت و معماری فوق‌العاده‌ای که پس از گذشت سال‌های سال هنوز در میدان نقش جهان می‌درخشد. به کاخ عالی قاپو می‌رویم تا جزئیات آن را بیش از پیش بشناسیم و این بار با چشم بازتری این شاهکار معماری را ببینیم.

معرفی عمارت عالی قاپو

کاخ عالی قاپو که می‌توان به جرات آن را یکی از بهترین کاخ‌های دنیا در زمان خود دانست، دارای تمامی جزئیاتی است که در یک کاخ باید وجود داشته باشد.

ذهن خود را محدود به یک بنای تاریخی نکنید، ظرافت و هنر این کاخ شما را مجذوب خود خواهد کرد. گچ‌بری‌های ظریف و هنرمندانه، نقاشی‌ها و هنر مینیاتوری در این عمارت حسابی خودنمایی می‌کند.

این بنا یکی از شاهکارهای معماری دوران صفویان است که به عنوان کاخی برای پذیرایی از میهمانان عالی رتبه و مقر حکمرانی پادشاهان استفاده می‌شده است.

اما این تنها کاربرد عالی قاپو نبوده است. سالن‌های مختلف این عمارت شاهد این ماجراست که در ادامه با جزئیات آن آشنا خواهیم شد.

 
 
کاخ عالی قاپو
کاخ عالی قاپو

کاخ عالی قاپو کجاست؟

عالی قاپو در ضلع غربی میدان نقش جهان اصفهان و درست رو به روی شاهکار دیگری یعنی مسجد شیخ لطف الله قرار گرفته است.

تاریخچه عمارت عالی قاپو

در زمان انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان، در کنار سایر شاهکارهای این دوره و در اواخر قرن دهم هجری سنگ بنای عمارت عالی قاپو گذاشته شد. به همین دلیل است که شما می‌توانید بنایی با همین نام را در شهر قزوین هم پیدا کنید. عالی قاپوی اصفهان نمونه باشکوه‌تری از عالی قاپوی قزوین است که در این شهر توسط صفویان ساخته شده است.

تکمیل این عمارت در ۵ مرحله، ابتدا توسط شاه عباس اول و سپس توسط جانشینان او در حدود ۱۰۰ سال انجام شده است.

در واقع عالی قاپو به دستور شاه عباس اول، ساخته شده و پس از آن توسط شاه عباس دوم تکمیل شد. تزئینات و بخش زیادی از جزئیات این بنا نیز توسط سلطان حسین صفوی به آن اضافه شد.

داستان عالی قاپو خواندنی است اما بعد از گردش در این عمارت تاریخی می‌توانید همین جا در مجله جاباما سری هم بزنید به زیباترین جاهای دیدنی اصفهان و بهترین اقامتگاه های این شهر که خودش به تنهایی نصف جهان است.

عمارت عالی قاپو
عمارت عالی قاپو

نام‌گذاری عالی قاپو

نام هر بنایی بخشی از پیشینه و هویت آن را بیان می‌کند. عالی قاپو یک عبارت ترکی است که به دلیل تبار ترک پادشاهان صفوی روی این بنا گذاشته شده است. «عالی قاپو» به معنی درگاه بلند است. معماری این بنا که دارای دو سر در بلند برای ورود به کاخ است و از سنگ ساخته شده، دلیل اصلی نام‌گذاری این بنا بوده است. ویژگی که می‌توانید آن را با تماشای کاخ از نمای بیرونی به سادگی ببینید.

عمارت عالی قاپو در اصفهان
عکس قدیمی عمارت عالی قاپو

پلان عالی قاپو

این عمارت با معماری شگفت‌انگیزش دارای سالن‌ها و طبقات مختلفی است که طراحی داخلی و جزئیات آن نیز کم از شاهکار معماری‌اش ندارد. از بالای عمارت عالی قاپو می‌توانید، میدان نقش جهان را به خوبی تماشا کنید.

این عمارت دارای دو قسمت جلویی و مدخل اصلی است که با یک ورودی به همدیگر راه پیدا می‌کند. مجموعه بنا نیز دارای ۲ تالار در قسمت همکف است که ایوان آن در طبقه سوم دارای ۱۸ ستون بلند از جنس سنگ سماق ساخته شده است.

در گذشته این ستون‌ها دارای آینه کاری بوده که در حال حاضر تخریب شده است.  تالار اصلی و اتاق‌ها که دارای طاق های زیبا و خیره کننده هستند، در پشت ایوان قرار گرفته اند.

در طبقات دیگر هم یک سالن بزرگ در وسط قرار گرفته که چندین اتاق کوچک در اطراف طراحی شده‌اند. طبقات مختلف این بنا با ۳ راه‌پله به هم دسترسی دارند.

 
 
پلان کاخ عالی قاپوی اصفهان
پلان کاخ عالی قاپو

ورودی کاخ عالی قاپو

عالی قاپو را به دلیل ظرافت‌ بی‌نظیری که در هر بخش رعایت کرده است، باید با جزئیات کامل مورد توجه قرار داد. یکی از بخش‌های جذاب این عمارت، ورودی آن است.

در حال حاضر عالی قاپو دارای یک ورودی اصلی از میدان نقش جهان است که آن را به بخش اصلی عمارت متصل می‌کند.

در بالای این ورودی یک کتیبه به چشم می‌خورد که بخش زیادی از آن از بین رفته است. در گذشته این بنا دارای ۵ ورودی مختلف بوده‌ است که هر یک از آن‌ها کاربری خاصی داشتند و برای افراد خاصی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

ورودی عمارت عالی قاپو در اصفهان
ورودی عمارت عالی قاپو در اصفهان

معماری بنای عالی قاپو

بدون شک عالی قاپو یکی از شاهکارهای معماری است که نه تنها به عنوان یک کاخ مجلل در دوره خود کاربرد داشته است، بلکه هنر و ظرافت را می‌توان در طراحی داخلی آن تماشا کرد.

یکی از جذابیت‌های عمارت عالی قاپو، پلان و معماری آن است. معماری این بنا باعث شده است که از هر زاویه‌ای که به بنا نگاه کنید، آن را به شکلی متفاوت ببینید.

این بنا ۶ طبقه با ارتفاع ۴۸ متر است که از زاویه نقش جهان و نمای روبه رو، ۲ طبقه دیده می‌شود. از نمای کناری یک بنای ۳ طبقه به چشم می‌خورد و از پشت کاخ یک بنا ۵ طبقه است.

این شگفتی در معماری باعث شده که این بنا تبدیل به یک عمارت منحصر به‌فرد شود.

اگر علاقه‌مند به معماری‌های اصیل ایرانی هستید که پر از نقش و نگار و شگفتی‌های پنهان هستند، پس بد نیست نگاهی هم به تاریخچه و معماری مسجد شیخ لطف الله بیندازید که ققنوسی برخاسته از ویرانه‌های مسجد دیگریست!

معماری عالی قاپو
معماری شگفت‌انگیز عالی قاپو

آستانه کاخ عالی قاپو

یکی از رسوم رایج در زمان پادشاهان هر دوره، تشریفات ورود اشخاص معمولی و عالی رتبه به کاخ بوده است. نکته‌ای که در معماری ایرانی و بعدتر در معماری اسلامی توجه زیادی به آن‌ها شده است.

در تمامی کاخ‌ها و حتی بعضی از خانه‌های تاریخی، بخشی به عنوان آستانه در نظر گرفته شده است.

 آستانه این بنا از جنس مرمر ساخته شده که شکوه و جلال پادشاهان را در زمان ورود سایر افراد به رخ بکشد.

گفته می‌شود یکی از آداب ورود به کاخ درآوردن کفش‌ها پیش از ورود به کاخ  بوده که نشانه احترام و بزرگداشت پادشاه محسوب می‌شده است.

همچنین دو سکوی سنگی که حدفاصل بین ورودی تا ساختمان اصلی است، در این قسمت قرار گرفته است. یکی از تزئیات این بخش، طراحی طاق‌های جناغی است که در طبقات دیگر هم وجود دارد.

برای دسترسی به طبقات بالا از طبقه همکف دو پلکان مارپیچ در دو سمت طراحی شده است.

آستانه عالی قاپو

تزئینات داخلی کاخ عالی قاپو

در کنار معماری بی‌نظیر عمارت عالی قاپو، با ورود به کاخ، غرق زیبایی و ظرافت تزئینات داخلی آن خواهید شد.

از مهم‌ترین تزئینات داخلی این عمارت می‌توان به کاشی‌ها کاری‌ با آجرهای هفت‌رنگ، انواع خطوط اسلیمی روی دیواره‌ها به همراه نقاشی‌هایی که با تصاویر گل و بوته، حیوانات و مینیاتوری‌های اصیل ایرانی طراحی شده است.

بخش زیادی از نقاشی‌ها، توسط هنرمند آن دوره یعنی رضا عباسی انجام شده است.

گچ‌پری سقف‌ها از دیگر جذابیت‌های ظریف و زیبایی است که می‌توانید در این بنا به وفور ببینید.

سقف‌های خیره‌کننده این بنا نیز که با کاشی‌کاری و رنگ‌های بی‌نظیری در کنار هم قرار گرفته است، بخش دیگری از طراحی داخلی عالی قاپو است.

اوج زیبایی عالی قاپو را می‌توانید در سالن صوت یا موسیقی که در طبقه آخر آن واقع شده است، ببینید. گچ‌بری این اتاق به شکل چلیپایی است و حالت اكوستيکی را ایجاد می‌کند. 

کاشی کاری عالی قاپو
کاشی کاری های عالی قاپو

مینیاتورهای داخل عالی قاپو

نقاشی مینیاتوری و طرح‌ها بی‌نظیر آن یک بخش از هویت هنر ایرانی است. در کاخ عالی قاپو می‌توانید نقاشی مینیاتور را در قسمت‌های مختلفی مشاهده کنید که توسط رضا عباسی، هنرمند این سبک طراحی شده است.

متاسفانه در طول زمان این نقاشی‌ها آسیب‌های زیادی دیده و هیچ‌گونه ترمیمی برای آن انجام نشده است. هنر نقاشی مینیاتور بخشی از طبیعت را با آیتم‌هایی مثل گل و مرغ، شاخ و برگ، انواع حیوانات و همچنین انسان به تصویر می‌کشد.

مینیاتورهای عالی قاپو
مینیاتورهای عالی قاپو

هتل عالی قاپو

با سفر به اصفهان پیش از هر چیز باید اقامتگاه مورد نظر خود را رزرو کنید تا دغدغه‌ای بابت ماندن در این شهر نداشته باشید. یکی از هوشمندانه‌ترین کارهایی که می‌توانید برای انتخاب اقامتگاه انجام دهید، فاصله کم از مکان‌های دیدنی هر شهر است.

در اصفهان نیز به قلب شهر بروید و اقامتگاه خود را در نزدیکی مکان‌های تاریخی به ویژه میدان نقش جهان رزرو کنید.

هتل عالی قاپو یکی از اقامتگاه‌هایی است که در محدود چهار باغ عباسی واقع شده و تجربه بی‌نظیری از اقامت در اصفهان برای شما رقم می‌زند.

با اقامت در این هتل به اصلی‌ترین مراکز دیدنی اصفهان یعنی سی و سه پل، پل خواجو و مجموعه میدان نقش جهان و کاخ‌های سنتی به سادگی دسترسی خواهید داشت.

 
 
هتل عالی قاپو
هتل عالی قاپو

رستوران عالی قاپو

در اصفهان لذت خوردن غذای محلی را از دست ندهید. بریانی یا خورش ماست، می‌تواند انتخاب مناسبی برای امتحان کردن این غذاهای لذیذ باشد. رستوران عالی قاپو تجربه چشیدن این غذا‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهد.

این رستوران در هتل عالی قاپو قرار گرفته است که دسترسی به آن بسیار ساده است و پس از بازدید از میدان نقش جهان می‌توانید، خود را به آنجا برسانید و یک غذای اصیل اصفهانی سفارش بدهید. اگر هم در هتل عالی قاپو اقامت داشته باشید، این تجربه را تکمیل خواهید کرد.

اگر اهل شکم‌گردی هستید، اصفهان بهشت شماست! سری به بهترین رستوران های اصفهان با عکس، آدرس و اطلاعات کامل آن‌ها بزنید.

رستوران عالی قاپو در اصفهان
رستوران عالی قاپو در اصفهان

پاساژ عالی قاپو

هیچ وقت نمی‌توان تجربه خرید را از سفر جدا کرد. تفاوتی هم ندارد به کجا سفر می‌کنید؛ حتما چند ساعت هم که شده به بازار و پاساژگردی اختصاص خواهید داد.

پاساژ عالی قاپو یک گزینه مناسب برای خرید در اصفهان است که می‌توانید روی آن حساب کنید.

این مرکز خرید در نزدیکی مراکز مهم در اصفهان واقع شده است که علاوه‌بر دسترسی ساده می‌توانید، کلی سوغاتی بخرید.

پس از گشت در پاساژ عالی قاپو می‌توانید از عمارت هشت بهشت و بازار هنر بازدید کنید. اگر هم هوس دیدن فیلم کرده باشید به پردیس سینمایی چهارباغ بروید.

تجربه خوردن غذا در رستوران شهرزاد را هم محال است بتوانید از دست بدهید. اگر نتوانستید آنچه را که می‌خواهید در پاساژ عالی قاپو پیدا کنید مرکز خرید افتخار نیز گزینه دیگری است که می‌توانید رو آن حساب کنید.

اهل خرید هستید؟ پس در مجله جاباما در مورد بهترین بازارها و مراکز خرید اصفهان از سنتی تا مدرن بخوانید.

مرکز خرید عالی قاپو
مرکز خرید عالی قاپو

جاهای دیدنی و جاذبه های اطراف کاخ عالی قاپو

قدم به قدم اصفهان شما را شگفت زده خواهد کرد. تصور نکنید، زیبایی‌های این شهر فقط به میدان نقش جهان و ظرافت هنر و معماری کاخ عالی قاپو ختم می‌شود.

در همین میدان، مسجد شیخ لطف الله همان جایی است که شما را مست و مدهوش زیبایی‌اش خواهد کرد و می‌توانید از آرامشی که در فضای مسجد است، لذت ببرید.

در ضلع دیگر میدان نیز مسجد امام قرار دارد. بدون شک با ورود به مسجد، آن همه زیبایی را نمی‌توانید به چشم باور کنید. شکوهی که در عین سادگی شما را مجذوب کاشی کاری آبی خود خواهد کرد.

اما این تمام ماجرا نیست، پشت میدان نقش جهان وارد بازار سنتی اصفهان خواهید شد، ابتدای بازار سردر قیصریه را می‌بینید.  بازار سرپوشیده‌ اصفهان مقصد مناسبی برای عکاسی است و در هر بخش آن حجره‌های مختلفی را خواهید دید.

 
 
میدان نقش جهان
میدان نقش جهان

سایر دیدنی‌های اصفهان

سی و سه پل، پل خواجو، مسجد جامع اصفهان، کاخ چهل ستون، کاخ هشت بهشت، محله چهار باغ عباسی، کلیسای وانک و… از دیگر مراکز دیدنی‌ هستند که نباید در اصفهان از دست بدهید.

اصلا نیمی از زیبایی ها و جاهای دیدنی اصفهان دور میدان نقش جهان جمع شده است، دور نقش جهان بگردید و جهانی زیبایی ببینید!


امتیاز 0از 5 (0 رای)