اتفاقی تازه در مازندران/ساری؛ پایتخت گردشگری اکو ۲۰۲۲

کهن‌شهری با قدمت ۶۰۰۰ ساله، زیستگاه گوزن زرد ایرانی و پایتخت بهار نارنج لقب‌ها و عناوینی است که تاکنون ساری به خود دیده اما از امسال لقب جدیدی بر قامت این شهر نشسته است که فرصت مغتنمی برای ارائه موثر ظرفیت‌های گردشگری و فرهنگی و اجتماعی ساری فراهم می‌کند: «ساری پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو در سال ۲۰۲۲».

* اکو چیست و چه کشورهایی عضو این سازمان هستند؟
در سال ۱۳۴۳، به پیشنهاد ایران، سازمان همکاری منطقه‌ای (RCD) با حضور ایران، ترکیه و پاکستان تشکیل شد. هدف از تشکیل RCD رشد پیشرفت منطقه‌ای، کاهش هزینه‌های پستی بین کشورهای عضو، ایجاد اتحاد تجاری و کمک به رشد صنعت گردشگری بود.

تشابهات مذهبی و فرهنگی، پیشینه مشترک تاریخی، ارتباط‌های جغرافیایی و تشابه در موضع‌گیری‌های سیاسی کشورهای عضو از عوامل اصلی موفقیت پیمان RCD بود. با وقوع انقلاب اسلامی ایران، حمله قوای شوروی به افغانستان و جنگ هشت ساله ایران و عراق تحولات گسترده اقتصادی و استراتژیکی در منطقه رخ داد و موجب شد سازمان RCD بعد از 15 سال فعالیت مشترک به کار خود پایان دهد.

در سال ۱۳۷۲ کشورهای عضو RCD تلاش کردند این سازمان را با یک نام و ماموریت جدید احیا کنند. نام سازمان به سازمان همکاری‌ اقتصادی (ECO) تغییر کرد. مقر دائمی و دبیرخانه سازمان در تهران ایجاد شد. کشور افغانستان و کشورهای جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان، که با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به استقلال رسیدند، به این سازمان پیوستند و این اهداف سرلوحه کار قرار گرفت: رشد اقتصادی کشورهای عضو و ارتقای تجارت بین منطقه ای با حذف موانع تجاری، بهبود وضعیت زندگی، گسترش همکاری‌های متقابل در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، علمی و فنی، توسعه زیرساخت‌های حمل و نقلی برای افزایش ارتباط کشورهای عضو با یکدیگر و جهان و تحکیم پیوندهای فرهنگی.

 
هم اکنون، از عمر سازمان اکو بیش از ۳۰ سال می‌گذرد، این سازمان ۱۰ عضو فعال دارد و جمعیت کشورهای عضو آن به بیش از ۴۰۰ میلیون نفر می‌رسد. جمعیتی که پیشینه مشترکی در تاریخ، فرهنگ، دین و حتی زبان دارند و همین امر یک پتانسیل چشمگیر گردشگری را پیش روی کشورهای عضو می‌گستراند. در سومین نشست وزرای گردشگری کشورهای عضو اکو، مقرر شد از سال ۱۳۹۹، سالانه یک شهر به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای عضو انتخاب شود. در این نشست، دوشنبه (پایتخت تاجیکستان) به عنوان پایتخت گردشگری اکو در سال ۱۳۹۹ انتخاب شد و به دلیل شیوع کرونا، این وضعیت در سال ۱۴۰۰ هم تمدید شد. ساری نیز در سال ۱۴۰۱ پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو و میزبان نمایندگان این کشورها است.

* مواهب ساری برای جذب گردشگران اکو

شهری که ساخت راه‌آهن سراسری ایران از آنجا شروع شد و هم اکنون، ریل‌های راه آهن، آن را به بسیاری از نقاط ایران و آسیا متصل می‌کند، شهری که فرودگاه دارد و روزانه پروازهای بسیاری در آن به زمین می‌نشیند یا از آن برمی‌خیزد و شهری که راه‌های ارتباطی زمینی متعددی به آن متصل می‌شود، یک نقطه استراتژیک گردشگری برای حضور گردشگران حوزه اکو است. به خصوص که ساری، با نزدیک بودن به دریا و کوه و جنگل از چشم‌اندازهای طبیعی فوق‌العاده ای نیز برخوردار است؛ چشم اندازهایی همچون تالاب‌ها، دریاچه‌ها، قله‌ها و پناهگاه‌های حیات‌وحش با گونه‌های کم‌نظیر گیاهی و جانوری.

اما درمرکز شهر ساری نیز جاذبه‌های گردشگری بی‌شماری وجود دارد. بافت تاریخی ساری در مرکز  شهر گسترده شده و همچون همه شهرهای قدیمی اسلامی، مسجد جامع و بازار و کاروانسرای درون شهری در کنار هم شکل گرفته‌اند. مسجد جامع ساری، که تاکنون از دو آتش‌سوزی مهیب نجات یافته است، بازار ساری با تیمچه‌ها و راسته‌های متعدد و کاروانسراهای وکیل و تبریزی و حضرت می‌توانند هم جاذبه تاریخی قلمداد شوند و هم فرهنگ اصیل مردم را برای گردشگران شهری به نمایش گذارند.

* عملکرد شهرداری ساری برای میزبانی کشورهای عضو اکو
میزبانی کشورهای عضو اکو به عنوان پایتخت گردشگری فرصت کم‌نظیری است که با تلاش، برنامه‌ریزی و مشارکت همه ارگان‌های مسئول در توسعه گردشگری می‌تواند منافع ارزشمند بی‌شماری را برای ساری به ارمغان آورد. شهرداری ساری به عنوان نهاد اصلی مسئول در مدیریت شهری نیز تاکنون اقدامات زیربنایی و فرهنگی موثری برای استقبال از این رویداد انجام داده است.

گام اول شهرداری‌ساری برای استقبال از این میزبانی تشکیل شهرداری بافت‌کهن برای سامان‌دهی بافت‌تاریخی ساری است. بازپیرایی برج‌ساعت و نصب آب‌نماهای میدان ساعت، همانند آب‌نماهایی که در عکس‌های قدیمی این میدان وجود داشت، یکی دیگر از اقدامات شهرداری ساری است که با پیوست اکو 2022 انجام شده و حس نوستالژی و تعلق خاطر بسیاری از ساروی‌ها را زنده کرده است.

چاپ و نصب بنرهای مربوط به رویداد اکو ۲۰۲۲ برای آگاه‌سازی مردم ساری از این رویداد، تهیه محتواهای ویژه اکو ۲۰۲۲ و انتشار آن در رسانه‌های رسمی شهرداری، توسعه فضای سبز شهری و کاشت درختان بومی به ویژه در مبادی ورودی شهر، مناسب‌سازی محیطی و همسان‌سازی تابلوهای اصناف برای بهبود منظر شهری تعدادی از اقدامات زیربنایی شهرداری ساری است.

برای گسترش همکاری با سازمان اکو نیز در هفته مازندران، شهرداری ساری میزبان پروفسور سرور بختی رئیس موسسه فرهنگی اکو بود و شهرداری و موسسه فرهنگی اکو تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند تا با استفاده از ظرفیت‌های متقابل و همکاری‌های مشترک ساری را به عنوان یک مقصد گردشگری باارزش به بیش از ۴۰۰ میلیون گردشگر بالقوه کشورهای عضو اکو معرفی کنند.